Czujesz ciągłe zmęczenie? Dowiedz się, jakie mogą być tego przyczyny
Zmęczenie to zupełnie normalny stan – mamy prawo odczuwać je po długim i wyczerpującym dniu lub wysiłku fizycznym czy psychicznym. Nie powinno jednak towarzyszyć nam bez przerwy i bez powodu. Tymczasem wielu z nas trudno jest wykrzesać z siebie energię na aktywność fizyczną po wielu godzinach spędzonych na siedząco, chociaż wiemy, że ruch dodałby nam sił i wigoru. Jeżeli ten problem dotyczy też ciebie i chcesz dowiedzieć się, jak przerwać to błędne koło, zachęcamy cię do czytania dalej.
Czym jest zmęczenie?
Nie ma jednej, odgórnie ustalonej definicji zmęczenia, gdyż jest ono wielowymiarowym zjawiskiem. W literaturze pisze się o zmęczeniu fizycznym, psychicznym, poznawczym, emocjonalnym, a także motywacyjnym.1 Wystarczy jednak zastanowić się nad tym, jak używamy tego słowa w naszych codziennych rozmowach. Gdy mówimy, że jesteśmy zmęczeni, możemy czuć się osłabieni, pozbawieni sił do działania, śpiący, wykończeni, wypaleni itd. Wszystkie te stany łączy ze zmęczeniem bliskość znaczeniowa, jednak różnią się od siebie w szczegółach i poziomie intensywności. Ogólnie rzecz biorąc, zmęczenie można poznać po uczuciu wyczerpania lub braku energii i motywacji.2
Ciągłe zmęczenie – przyczyny
Zmęczenie może być prawidłową i ważną odpowiedzią organizmu na aktywność fizyczną, stres emocjonalny, brak snu, a nawet nudę. To powszechne zjawisko i zazwyczaj nie jest wywołane chorobą, choć może też być objawem poważniejszych dolegliwości na tle fizycznym lub psychicznym.2
Aby określić, skąd bierze się i o czym świadczy nagłe zmęczenie, najlepiej przyjrzeć się towarzyszącym mu okolicznościom. Jeśli pojawia się po ukończeniu wymagającego zadania w pracy, zapewne jego przyczyną są stres, nerwy i wysiłek psychiczny. Z kolei zmęczenie fizyczne jest oczekiwaną reakcją organizmu na ćwiczenia na siłowni. Aby taki stan minął, z reguły wystarczy po prostu odpocząć.
Utrzymujące się zmęczenie może być rezultatem niezrównoważonego trybu życia, na który składa się np. niedostateczna ilość snu, zła dieta czy brak aktywności fizycznej. Poza tym bywa skutkiem ubocznym leków i zabiegów medycznych, a także zmian hormonalnych (w czasie dojrzewania, ciąży i menopauzy). W ostatnich latach stwierdza się zmęczenie u osób, które chorowały na COVID-192– to jedno z powikłań nazywanych zbiorczym terminem „long COVID”.4
Wiele osób uskarżających się na zmęczenie czy brak energii nie widzi ku niemu powodów. Tymczasem dolegliwość ta ma negatywny wpływ na codzienne funkcjonowanie. Zmęczenie jest powodem niskiej jakości snu, wycofania się z aktywności, obniżonej zdolności do pracy i osłabienia czynności poznawczych,5 np. pamięci krótkotrwałej i koncentracji.6 Poza tym może odcisnąć się piętnem na życiu rodzinnym i relacjach społecznych i świadczyć o problemach ze zdrowiem.7 Dlatego jeśli czujesz, że nie masz siły na nic i taki stan trwa już długo, nie lekceważ tego. Spróbuj sobie pomóc.
Zmęczenie a senność
Jak już wspomnieliśmy, zmęczenie ma w mowie potocznej wiele synonimów. Jednym z nich bywa ospałość lub senność. Warto jednak zauważyć, że nie są to jednakowe stany. Co prawda senność może być skutkiem zmęczenia, a zmęczenie bywa przyczyną senności, ale wcale nie musi tak być. Dobrze widać to na przykładzie utrzymujących się długo problemów ze snem, których zmęczenie jest kluczowym objawem. Osoby uskarżające się na nie i zmagające się przez to z ciągłym zmęczeniem zazwyczaj nie stwierdzają u siebie znaczącej senności w ciągu dnia.8
Uporczywa senność w ciągu dnia jest jednym z objawów ciągłego zmęczenia.9 W stanie senności mózg człowieka jest obciążony, co czyni trudnym wykonywanie zadań, które byłyby proste w fazie czujności. W badaniach kojarzy się senność ze stopniowym spadkiem czasu reakcji, mniej uważnym zachowaniem, obniżeniem zdolności przetwarzania dostępnych informacji i błędami w zakresie pamięci krótkotrwałej. Ten objaw zmęczenia bywa szczególnie groźny np. za kierownicą samochodu,10 ale może też stanowić poważną przeszkodę w wykonywaniu obowiązków służbowych.
Ciągłe zmęczenie a tryb życia
Jeśli ciągle chce ci się spać, postaraj się dotrzeć do źródła problemu. Ciągłe zmęczenie nie musi być objawem choroby. Być może w ten sposób twój organizm sygnalizuje ci, że jest przeciążony i że musisz wprowadzić zmiany w swoim codziennym życiu.
Zwróć uwagę na swoje nawyki. Jedz małymi porcjami, ale często (co trzy, cztery godziny). Zażywaj ruchu – możesz zacząć od krótkich spacerów, a potem stopniowo podnosić sobie poprzeczkę, przerzucając się na rower lub aerobik i ćwicząc coraz dłużej (twój cel to ok. dwie i pół godziny tygodniowo). Jeżeli masz nadwagę, spróbuj zrzucić zbędne kilogramy. Wysypiaj się i ustal sobie z góry harmonogram snu, by kłaść się i wstawać codziennie o tej samej porze. Postaraj się zredukować stres – możesz to zrobić za pomocą ćwiczeń, sięgając po książkę lub słuchając odprężającej muzyki albo rozmawiając z przyjaciółmi. Ogranicz lub wyklucz z diety kofeinę i unikaj alkoholu. Możesz też udać się na psychoterapię – np. terapia w nurcie poznawczo-behawioralnym może pomóc ci zwalczyć zmęczenie spowodowane stresem, lękiem lub obniżonym nastrojem.11
Kiedy należy iść do lekarza?
Może się okazać, że powyższe metody radzenia sobie z ciągłym zmęczeniem nie odniosą skutku. W takim wypadku dobrym pomysłem będzie wizyta u lekarza pierwszego kontaktu. Specjalista pomoże ci dowiedzieć się, czy problem ma charakter somatyczny. W tym celu może zalecić ci wykonanie badań np. krwi i moczu, aby wykluczyć cukrzycę,3 anemię (niedokrwistość), niedoczynność tarczycy czy problemy związane z funkcjonowaniem wątroby i nerek.12
Zmęczenie a niedobór magnezu
Czy wiesz, że z badań wynika, że to właśnie zmęczenie jest jednym z objawów niedoboru magnezu?13 Pacjenci borykający się z ciągłym zmęczeniem mają niższy poziom magnezu we krwi niż osoby tej samej płci, z tej samej grupy wiekowej i społecznej, których problem ten nie dotyczy.14
Aby przekonać się, czy twoje zmęczenie może wynikać z niedoboru magnezu, zastanów się, czy w twojej diecie nie brakuje jego źródeł. Do produktów bogatych w magnez zalicza się:
- orzechy,
- nasiona,
- produkty pełnoziarniste,
- zielone warzywa liściaste,
- awokado,
- mleko,
- jogurt,
- fasolę,
- soczewicę.15
Innym sposobem na leczenie niedoboru magnezu w organizmie jest przyjmowanie go doustnie w postaci preparatów. O tym, że warto wziąć pod uwagę takie rozwiązanie, przekonują badania. Zgodnie z ich wynikami pacjenci zmagający się z ciągłym zmęczeniem, leczeni za pomocą magnezu, stwierdzają u siebie wyższy poziom energii w porównaniu z grupą kontrolną przyjmującą placebo. Poza tym uzupełnianie magnezu pomaga przywrócić jego prawidłowy poziom we krwi,14 dzięki czemu możesz odczuć poprawę ogólnego samopoczucia i niższą podatność na stres, którego objawem bywa właśnie zmęczenie.13
Mamy nadzieję, że nasze porady okażą się przydatne i pomogą ci odzyskać siły. Jeżeli jednak ciągłe zmęczenie uniemożliwia ci codzienne funkcjonowanie, nie wahaj się iść do lekarza.
- Harvard Summer School. Harvard Division of Continuing Education. ‘Managing Stress in High School’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://summer.harvard.edu/blog/managing-stress-in-high-school/
- National Health Service. ‘Student stress’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.nhs.uk/mental-health/children-and-young-adults/help-for-teenagers-young-adults-and-students/student-stress-self-help-tips/
- American Psychological Association. ‘How to help children and teens manage their stress’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.apa.org/topics/children/stress https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK594763/
- Children’s Commissioner. ‘Children and stress, what’s worrying them most’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.childrenscommissioner.gov.uk/blog/children-and-stress-whats-worrying-them-most/
- [5] National Library of Medicine. ‘Social Media Has Both Positive and Negative Impacts on Children and Adolescents’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK594763/
- Taylor & Francis Online. ‘Academic stress as a predictor of mental health in university students’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/2331186X.2023.2232686
- Oxford Learning. ‘How To Help Your Child Deal With School Stress’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.oxfordlearning.com/how-to-relieve-school-stress/
- UNICEF. ‘How to talk to your child about school anxiety’. Accessed July 23, 2024. Available from: https://www.unicef.org/syria/parenting-hub/mental-health/how-to-talk-to-your-child-about-school-anxiety
- National Health Service. ‘Help your child beat exam stress’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.nhs.uk/mental-health/children-and-young-adults/advice-for-parents/help-your-child-beat-exam-stress/
- National Library of Medicine. ‘Magnesium Status and Stress: The Vicious Circle Concept Revisited’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7761127/
- National Library of Medicine. ‘Effectiveness of relaxation techniques ‘as an active ingredient of psychological interventions’ to reduce distress, anxiety and depression in adolescents: a systematic review and meta-analysis’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9238062/
- MDPI. ‘Student Stress and the Effects of Relaxation: A Study Conducted at the University of Lille in Northern France’. Accessed June 6, 2024. Available from: https://www.mdpi.com/2076-0760/12/6/318
- ResearchGate. ‘An Overview of Jacobson’s Progressive Muscle Relaxation in Managing Anxiety’. Accessed July 23, 2024. Available from: https://www.researchgate.net/profile/Julio_Torales/publication/341446778_An_Overview_of_Jacobson's_Progressive_Muscle_Relaxation_in_Managing_Anxiety/links/5ec16d03458515626cae01dc/An-Overview-of-Jacobsons-Progressive-Muscle-Relaxation-in-Managing-Anxiety.pdf
MAT-PL-2401675-1.0B-08.2024
Nasze produkty
Magne B6® Forte
Lek z podwójną dawką magnezu na objawy niedoboru magnezu, który nasilaobjawy stresu.
Magne-B6®
Zmęczenie i stres
Suplement diety z ashwagandhą – rośliną, która wzmacnia odporność na stres i utrzymuje balans emocjonalny.
*Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu Magne B6®: 15 lipca 1999 r.
(ChPL Magne B6® 04/2024)
W Tobie jest siła!
Znajdź ją z Magne B6®
Niedobór magnezu - objawy, przyczyny i leczenie
Niedobór magnezu może prowadzić do skurczów mięśni, zmęczenia i zaburzeń snu. Dowiedz się, jak uzupełnić jego poziom w organizmie, aby poprawić swoje samopoczucie.
Dlaczego uzupełnianie magnezu jest ważne dla organizmu?
Za co odpowiada magnez w organizmie człowieka i dlaczego jego prawidłowe uzupełnianie jest ważne? Przeczytaj artykuł, aby dowiedzieć się więcej.
Jak uzupełnić niedobór magnezu - zacznij już dziś!
Jeśli dotyczy Ciebie niedobór magnezu, warto zacząć działać już dziś. Dowiedz się, jakie są przyczyny, objawy i jak mu zaradzić.
MAGNE B6®, tabletki powlekane, 48 mg jonów magnezu w postaci magnezu mleczanu i 5 mg witaminy B6. Wskazania: niedobór magnezu. Występowanie tych objawów może wskazywać na niedobór magnezu: nerwowość, drażliwość, wahania nastroju, łagodny lęk, niepokój, przejściowe uczucie zmęczenia, ospałość, zaburzenia snu w niewielkim nasileniu; objawy lęku, takie jak kurcze przewodu pokarmowego lub kołatanie serca (bez zaburzeń serca); kurcze mięśni, mrowienie, drganie powiek. Uzupełnienie magnezu może złagodzić te objawy. W przypadku braku poprawy po miesiącu stosowania leku, kontynuowanie leczenia nie jest zalecane.
Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o. grupa Sanofi
{ChPL 04/2024}
Magne B6 Forte, tabletki powlekane, 100 mg jonów magnezu w postaci cytrynianu magnezu i 10 mg witaminy B6. Wskazania: niedobór magnezu. Występowanie tych objawów może wskazywać na niedobór magnezu: nerwowość, drażliwość, wahania nastroju, łagodny lęk, niepokój, przejściowe uczucie zmęczenia, ospałość, zaburzenia snu w niewielkim nasileniu; objawy lęku, takie jak kurcze przewodu pokarmowego lub kołatanie serca (bez zaburzeń serca); kurcze mięśni, mrowienie, drganie powiek. Uzupełnienie magnezu może złagodzić te objawy. W przypadku braku poprawy po miesiącu stosowania leku, kontynuowanie leczenia nie jest zalecane.
Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o.o. grupa Sanofi
{ChPL 07/2024}
To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania. Zwróć uwagę na przeciwwskazania. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.