Związek między ciałem a umysłem: Zrozumienie skutków stresu i jego wpływu na zdrowie
Nikt nie jest odporny na skutki stresu. Stres może wpływać na wszystkich: zabieganych rodziców próbujących odnaleźć równowagę między życiem zawodowym i obowiązkami domowymi, uczniów odczuwających presję osiągania dobrych wyników w szkole i młodych profesjonalistów stojących w obliczu rosnącego obciążenia pracą.
Chociaż umiarkowana ilość stresu bywa korzystna, zbyt duży stres może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie zarówno psychiczne, jak i fizyczne. W tym artykule omówimy pojęcie stresu, jego wpływ na ciało i umysł oraz przedstawimy kilka praktycznych wskazówek dotyczących radzenia sobie ze stresem.
Zrozumieć stres
Stres jest naturalną odpowiedzią organizmu na presję zewnętrzną lub zwiększone wymagania.1 Chociaż fizyczne skutki stresu są różne u różnych osób, mechanizm przetrwania, który przygotowuje organizm do radzenia sobie z zaobserwowanym zagrożeniem, jest taki sam.2 W sytuacji, którą twoje ciało postrzega jako stresującą, dochodzi do aktywacji reakcji łańcuchowych, które przygotowują Cię do walki lub ucieczki.2 Reakcje te obejmują uwalnianie adrenaliny i kortyzolu, które mogą podnieść tętno, ciśnienie krwi i przyspieszyć oddychanie.
Chociaż reakcja ta bywa pomocna, gdy zdarza się zbyt często lub w sytuacjach, w których nie jest potrzebna, może prowadzić do przewlekłego stresu i problemów zdrowotnych.1 Musimy zrozumieć wyzwalacze i przyczyny stresu w naszym codziennym życiu, aby skutecznie je kontrolować i zminimalizować ich wpływ na nasze ogólne zdrowie i dobrostan.
- Do najczęstszych przyczyn stresu należą6:
- Poczucie braku kontroli nad sytuacją.
- Konieczność wykonywania obowiązków, które wydają się przytłaczające.
- Duże wyzwania w życiu.
- Przechodzenie przez okres niepewności.
Światowa Organizacja Zdrowia definiuje stres jako emocjonalny stan zmartwienia lub napięcia psychicznego spowodowany trudną sytuacją.3 Stres jest naturalną reakcją pozwalającą na radzenie sobie z problemami i zagrożeniami w naszym życiu. Każdy w pewnym stopniu doświadcza stresu w swoim życiu, ale to, co nas różni, to sposób, w jaki sobie z nim radzimy.3 Jeśli nie uporamy się z jego pierwotną przyczyną, może to doprowadzić do negatywnego wpływu na organizm. Doświadczamy dwóch głównych rodzajów stresu, które lekarze określają jako stres „ostry” i „przewlekły”.4
Z kolei stres przewlekły trwa przez dłuższy czas.4 Ten rodzaj stresu może wystąpić, gdy doświadczamy trudnej sytuacji, takiej jak kłopoty w pracy, problemy finansowe lub trudne relacje osobiste.4
Problem polega na tym, że możemy tak bardzo przyzwyczaić się do przewlekłego stresu, że nawet nie będziemy zdawać sobie sprawy z jego wpływu na organizm, dopóki nie doświadczymy wypalenia lub wyczerpania emocjonalnego. Musimy nauczyć się radzenia sobie z przewlekłym stresem, aby nie doprowadził on do problemów zdrowotnych.4
Stres wynika przede wszystkim z sytuacji, które dzieją się w naszym życiu. Mogą to być problemy z pracą, pieniędzmi lub związkami.5 Stresorem może być pojedyncze zdarzenie lub nagromadzenie wielu zdarzeń, które kumulują się w czasie.6 Ponieważ stres może być spowodowany wieloma czynnikami, czasami trudno jest wyjaśnić swoje doświadczenia innej osobie. To z kolei może prowadzić do jeszcze większego stresu.6
Stres jest naturalną reakcją naszego organizmu na presję.2 Presja ta zamienia się w stres w sytuacjach, w których czujemy, że mamy niewielką kontrolę lub gdy czujemy się zagrożeni.2
Czasami stres może wynikać z pozytywnych doświadczeń, takich jak rozpoczęcie nowej pracy lub narodziny dziecka. W takich przypadkach stres bywa pomocny. Może pomóc nam przezwyciężyć potencjalne obawy, abyśmy mogli osiągnąć nasze cele.2 Stres staje się jednak problemem, gdy zaczynamy czuć, że nie możemy sobie poradzić lub doświadczamy go przez długi czas.2
Wpływ stresu na organizm
Jak stres wpływa na organizm? W chwilach stresu organizm uwalnia hormony, takie jak adrenalina i kortyzol.4 Hormony te podnoszą poziom czujności, powodują napięcie mięśni i przyspieszają tętno.4 Kiedy jednak doświadczamy przewlekłego stresu, nasz organizm nieustannie pozostaje w takim stanie czujności, nawet bez bezpośredniego zagrożenia. Może to spowodować szereg problemów ze zdrowiem psychicznym i fizycznym.4
Przewlekły stres może wywołać wiele skutków psychologicznych dla ciała i umysłu, w tym:
- lęk2
- depresję2
- niezdolność do czerpania przyjemności z życia6
- irytację2
- wahania nastroju, przechodzenie od gniewu do zniecierpliwienia lub rozdrażnienia6
Te uczucia towarzyszące stresowi mogą wywoływać objawy fizyczne powodujące jeszcze gorsze samopoczucie.2
Niektóre fizyczne skutki stresu obejmują:6
- niestrawność lub zgagę
- wzrost tętna i ciśnienia krwi
- napięciowe bóle głowy lub migreny
- napięcie lub ból mięśni
- zmęczenie
Należy pamiętać, że skutki stresu i sposób radzenia sobie z nim mogą się różnić w zależności od osoby. Jednak gdy zidentyfikujemy przyczynę stresu, możemy lepiej sobie z nim radzić i możemy uniknąć negatywnych konsekwencji zdrowotnych w przyszłości.
Psychologiczne skutki stresu
Czy kiedykolwiek zmartwienia utrudniały Ci zasypianie lub wywoływały objawy choroby? W chwilach stresu organizm daje znaki ostrzegawcze. Ignorowanie tych sygnałów może prowadzić do wypalenia i wyczerpania emocjonalnego.
Chociaż stres sam w sobie nie jest chorobą, może powodować wiele skutków psychologicznych, jeśli sobie z nim nie poradzimy.5
Stres może również wpływać na nasze codzienne zachowanie i interakcje z innymi ludźmi. Kiedy czujemy się przytłoczeni, często sięgamy po mechanizmy radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych, aby poczuć się lepiej. Czasami te mechanizmy – takie jak przejadanie się, nadużywanie alkoholu lub substancji odurzających – dodatkowo pogarszają sytuację.7
Kiedy jesteśmy zestresowani, mamy tendencję do izolowania się.7 Możemy czuć się samotni i pozbawieni wsparcia, co może potęgować uczucie niepokoju i stany depresyjne. Ponadto unikanie zajęć, które kiedyś sprawiały nam przyjemność, może sprawić, że poczujemy się, jakbyśmy tracili poczucie tożsamości i celu. Może to powodować dalszy kryzys psychiczny.
Kiedy jesteśmy zestresowani, nasz układ nerwowy staje się bardziej reaktywny, co prowadzi do większej wrażliwości na otoczenie. Może to mieć wpływ na nasz dobrostan emocjonalny i może się okazać, że łatwo się irytujemy lub czujemy się przytłoczeni sytuacjami, z którymi normalnie byśmy sobie radzili. Może to prowadzić do uczucia rozdrażnienia i niepokoju.8
Ważne jest, aby rozpoznać te zmiany psychologiczne i zidentyfikować je jako potencjalne oznaki stresu, a następnie podjąć działania zaradcze. Jeśli zrozumiemy, czym jest stres, i poznamy prawidłowe mechanizmy radzenia sobie z nim, możemy poprawić nasze reakcje behawioralne i zmniejszyć wpływ stresu na nasze codzienne życie.
Fizyczne skutki stresu
Stres może powodować również skutki fizyczne. Poniżej omówimy niektóre z nich.
Stres może powodować napięcie mięśni i ból, szczególnie szyi, ramion i pleców.6 Może to prowadzić do przewlekłego bólu i dyskomfortu, a także zmniejszenia zakresu ruchu i elastyczności. Napięcie mięśni może również wywoływać bóle głowy i inne objawy fizyczne, co dodatkowo potęguje wpływ stresu na nasz organizm.6
Jak radzić sobie z konsekwencjami stresu?
Chociaż nie możemy uniknąć stresorów w życiu, możemy podjąć kroki, aby zrozumieć, dlaczego czujemy się zestresowani.5 Może to nam pomóc w radzeniu sobie z objawami i zapobieganiu ich wpływowi na nasz dobrostan. Oto kilka strategii, które mogą pomóc w radzeniu sobie z konsekwencjami stresu:
- Ćwiczenie technik relaksacyjnych, takich jak głębokie oddychanie lub medytacja.5
- Regularne ćwiczenia fizyczne, które pomagają zmniejszyć stres i poprawić ogólny stan zdrowia fizycznego i psychicznego.8
- Szukanie wsparcia u przyjaciół, członków rodziny lub terapeuty – rozmowa z nimi i zwalczanie stresu.8
- Wystarczająca ilość snu i priorytetowe traktowanie odpoczynku i dbania o siebie.2
- Znajdowanie czasu na przyjemne hobby lub zajęcia, które pomagają zmniejszyć stres i poprawiają nastrój.2
- Ustalanie granic i mówienie „nie”, aby uniknąć przytłoczenia zobowiązaniami.2
Odnajdywanie wewnętrznego spokoju
Radzenie sobie ze stresem może być trudne, ale jest istotnym elementem dbania o zdrowie i dobrostan. Musimy pamiętać, że u różnych osób skuteczne mogą być różne techniki radzenia sobie ze stresem, dlatego musimy sprawdzić różne strategie i znaleźć tę, która działa najlepiej w naszym przypadku.
Powyższe sugestie pomagają radzić sobie z konsekwencjami stresu i poprawiają jakość życia. Priorytetowe traktowanie zdrowia psychicznego i dbanie o siebie ma kluczowe znaczenie, a dzięki odpowiednim narzędziom i wsparciu możemy lepiej kontrolować to, jak reagujemy na sytuacje stresowe i cieszyć się spokojniejszym i przyjemniejszym życiem.
- Mind UK. ‘What is stress?’. Last updated March 2022. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/stress/what-is-stress/
- Mental Health Foundation UK. ‘Stress’. Last updated 17 September 2021. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.mentalhealth.org.uk/explore-mental-health/a-z-topics/stress
- World Health Organisation. ‘Stress’. Published 21 September 2023. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/stress.
- National Institute of Health. ‘Stress and your health’. Last updated 30 March 2022. Accessed 7 March 2023. Available from: /medlineplus.gov/ency/article/003211.htm
- NHS Inform Scotland. ‘What to do if you are struggling with stress’. Last updated 4 January 2023. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.nhsinform.scot/healthy-living/mental-wellbeing/stress/what-to-do-if-you-are-struggling-with-stress.
- Mind UK. ‘What is stress?’. Last updated March 2022. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.mind.org.uk/information-support/types-of-mental-health-problems/stress/what-is-stress/
- Harvard Health. ‘Watch out for unhealthy responses to stress’. Last updated 4 August 2012. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.health.harvard.edu/healthbeat/watch-out-for-unhealthy-responses-to-stress
- NHS UK. ‘Feeling Stressed?. Accessed 7 March 2023. Available from: https://www.nhs.uk/every-mind-matters/mental-health-issues/stress/
MAT-PL-2301764-1.0-07.2023
Nasze produkty
Magne B6® Forte
Lek z podwójną dawką magnezu na objawy niedoboru magnezu, który nasilaobjawy stresu.
Magne-B6®
Zmęczenie i stres
Suplement diety z ashwagandhą – rośliną, która wzmacnia odporność na stres i utrzymuje balans emocjonalny.
*Data wydania pierwszego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu Magne B6®: 15 lipca 1999 r.
(ChPL Magne B6® 04/2024)
W Tobie jest siła!
Znajdź ją z Magne B6®
Jakie są częste objawy i symptomy stresu?
Dowiedz się jakie są najczęstsze objawy i symptomy stresu oraz jak je rozpoznać i sobie z nimi radzić.
Jak radzić sobie ze stresem w pracy – praktyczny poradnik
Znalezienie sposobu na radzenie sobie ze stresem w pracy może być kluczem do zachowania produktywności, spokoju i koncentracji. Znajdź wskazówki w tym artykule.
Związek między Ashwagandhą a łagodzeniem stresu
Czy Ashwagandha pomaga w łagodzeniu stresu i poprawie nastroju? Dowiedz się najważniejszych informacji na temat adaptogenów.